Owiana legendą Krakowa Góra jest osobliwością przyrodniczą powiatu, dzięki której obserwować możemy zjawisko „cienia opadowego”, będącego przyczyną mniejszych opadów w tym rejonie. Zaobserwować je można latem, w godzinach popołudniowych, kiedy to chmury burzowe zbliżające się nad Krakową Górę od zachodu rozdzielają się i deszcz omija Borkowice.

Niespełna kilometr od Borkowic znajduje się jedno ze wzgórz Garbu Gielniowskiego o wysokości 280 m n.p.m. – Krakowa Góra. Jest to jedyne tak ciekawe miejsce widokowe w tej okolicy, skąd przy dobrej widoczności można zobaczyć nie tylko górujące nad siedliskami kościoły w Przysusze, Skrzyńsku, Sadach Kolonii i Wieniawie, a nawet skraj zabudowań Radomia. Jest główną przystanią i punktem widokowym dla turystów.

Legenda Krakowej Góry

Swoją nazwę wzgórze zawdzięcza legendzie związanej z pobytem w tych okolicach Kazimierza Wielkiego, który zabłądził w trakcie polowania na jelenia. Wędrując, trafi ł na wzgórze, którego widok przypomniał mu wzgórze wawelskie. Sprowadził go z niego miejscowy kowal i zawiódł gościńcem do zamku królewskiego w Radomiu, a wśród miejscowych przyjęła się nazwa podana przez króla: Krakowa Góra.

Historia

Niewielkie oddalenie od wsi, a zarazem kameralne położenie pośród lasów, z dobrym widokiem na nadciągającego wroga sprawiło, że góra była miejscem, gdzie okoliczni mieszkańcy chronili się w czasie potopu szwedzkiego. Korzystali także z niego powstańcy styczniowi. W 1915 r. doszło tu do potyczki pomiędzy wojskami niemieckimi i rosyjskimi, a w czasie II wojny światowej tu właśnie odbywały się szkolenia żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Kiedy w 1913 r. probostwo parafi i objął ks. Jan Wiśniewski, znany kolekcjoner, krajoznawca i regionalista, postanowił na tym właśnie wzniesieniu upamiętnić ważne wydarzenia związane z historią Polski. Ksiądz Jan Wiśniewski 27 czerwca 1925 r. zorganizował na Krakowej Górze uroczystości, podczas których na usypanym z kamieni kopcu ustawiono krzyż z datą 1918–1925. W 1933 r. z okazji 250-lecia odsieczy wiedeńskiej zbudowano kaplicę Sobieskiego pw. Matki Bożej i Przemienienia Pańskiego. W jej ścianach i ołtarzyku umieszczono ziemię z Ziemi Świętej i kamień z Góry Tabor.

W murowanej kaplicy domkowej, pokrytej dachem dwuspadowym, znajduje się figurka Matki Boskiej oraz obraz. Na wewnętrznej ścianie tablica z opisem wydarzenia wzniesienia kaplicy, intencji oraz fundatora. Nad wejściem, na zewnątrz łacińska inskrypcja Niech Imię Pańskie będzie błogosławione, przybyliśmy, zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył 1683−1933 − słowa z listu króla Sobieskiego do Ojca Świętego napisanego po zwycięstwie pod Wiedniem.

Bardzo łatwo trafić na to wzniesienie. Wystarczy od klasztoru sióstr bernardynek misjonarek w Borkowicach iść trasą oznaczoną przez kolejne stacje Drogi Krzyżowej, tutaj bowiem mieści się ostatnia z nich, XIV. Przy brukowanej drodze do Borkowic, na wzgórzu po lewej stronie znajduje się samotny nagrobek zmarłych na cholerę w końcu XIX w. braci Prasowskich. Jednak Krakowa Góra jest nie tylko miejscem kultu religijnego, w którym od 2002 r. są organizowane majówki, ale także jest przystanią turystyczną, miejscem spotkań młodzieży i rodzin, wyposażonym w podstawową infrastrukturę – ławki, zadaszenia oraz punkt widokowy.

Krakowa Góra jest również osobliwością przyrodniczą − występuje tu zjawisko tzw. cienia opadowego, czyli mniejszej ilości opadów na zawietrznej stronie wzgórza.

Zjawisko „cienia opadowego”

Są dwie wersje tłumaczące zjawisko „cienia opadowego”,

Pierwsza: „ południowe zbocze góry bardzo silnie się nagrzewa tworząc komin wznoszącego się ciepłego powietrza i to właśnie ono rozdziela chmury”.

Druga: „występowanie na tym obszarze wiatrów zachodnich napotykających na swej drodze wał Wzgórz Gielniowskich, powodując zwiększenie ilości opadów po stronie nawietrznej i zmniejszenie opadów po wschodniej stronie Borkowic”.

Mieszkańcy natomiast przypisują górze moc rozpędzania gradowych chmur, które dzięki temu nie czynią żadnych szkód na okolicznych polach.