Kościół św. Zygmunta

Kościół św. Zygmunta zwany farą to zabytkowa i monumentalna budowla, znajdująca się w południowej pierzei Rynku Wielkiego w Szydłowcu w powiecie szydłowieckim na terenie województwa mazowieckiego.

Kościół z początku XV wieku

Początkowo kościół pw. św. Zygmunta był drewniany. Dopiero w latach 1493-1509 rozpoczęto budowę murowanej świątyni.

Bracia Szydłowieccy

Budowę murowanego kościoła rozpoczął Jakub Szydłowiecki, a ukończył ją jego brat – Mikołaj Szydłowiecki.

Ciekawa historia

Na ciosach prezbiterium i południowej ścianie nawy znajdują się rysunki i napisy z przełomu XVI i XVII w.

Historia Szydłowieckiej Fary

Pierwotny kościół został wykonany z drewna, dopiero w latach 1493-1509 rozpoczęto budowę obecnej, późnogotyckiej, murowanej świątyni, wykonanej z miejscowego piaskowca. Kościół został wzniesiony za sprawą Jakuba Szydłowieckiego, podskarbiego wielkiego koronnego. Po śmierci Jakuba budowa była kontynuowana przez jego brata Mikołaja Szydłowieckiego. Mikołaj ufundował dużą część wyposażenia świątyni, był również fundatorem północnej kaplicy św. Stanisława oraz chóru w zachodniej części nawy. Budowę zakończono w 1525 roku. W 1531 roku miało miejsce ponowne poświęcenie świątyni. W 1563 roku kościół został zamknięty przez Mikołaja Radziwiłła Czarnego, który był następnym właścicielem miasta oraz zagorzałym kalwinistą. Świątynia została przywrócona w 1567 roku przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotka. W pobliżu świątyni na cmentarzu znajduje się dzwonnica, pochodząca z XVI wieku.

Architektura świątyni

Świątynia jest orientowana i posiada trzyprzęsłowe, sklepione gotycko prezbiterium oraz prostokątną nawę, przykrytą modrzewiowym stropem z polichromią, która przedstawia św. Zygmunta, pochodzącą z XVIII wieku. Od strony północnej do prezbiterium przylega gotycka zakrystia oraz skarbczyk. W ścianie prezbiterium mieści się wykonana po 1532 roku, z czerwonego marmuru, płyta nagrobna Mikołaja Szydłowieckiego, którą wykonał prawdopodobnie sam Bartłomiej Berecci, autor Kaplicy Zygmuntowskiej na wawelskim zamku. Do nawy od strony południowej, przylega kaplica Najświętszej Marii Panny, natomiast od strony północnej przylega kaplica św. Stanisława wraz z kruchtą. W kaplicy Najświętszej Marii Panny mieści się zwornik z herbem Odrowąż oraz cztery narożne wsporniki z herbami Odrowąż, Abdank, Jastrzębiec i Trąby.

Zobacz video

Ołtarz główny kościoła

Kruchta zachodnia oraz północna powstały w XVII wieku, w czasie kiedy to Szydłowiec był własnością Radziwiłłów. W szczytach nawy znajdują się blendy arkadowe oraz kamienne tarcze z herbami Mikołaja Szydłowieckiego. W środku świątyni znajdują się cenne drzwi do zakrystii, wykonane z żelaza, zabytkowe portale zakrystii oraz późnogotycki poliptyk z 1505 roku. Ołtarz główny kościoła jest manierystyczny i pochodzi z lat 1618 -1627. Ołtarz jest pokryty dekoracją snycerską, otaczającą rzeźbioną późnogotycką grupę Koronacji Matki Boskiej z 531 roku. Pozostałe ołtarze boczne również są manierystyczne i pochodzą z lat 1620 -1630. Na zewnętrznych kamiennych ciosach prezbiterium i południowej ściany nawy znajdują się rysunki oraz napisy przedstawiające budowle świeckie i kościelne oraz różne daty i nazwiska, pochodzące z przełomu XVI i XVII wieku. Otaczający świątynie mur ozdabiają płyty nagrobne, epitafia oraz pojedyncze detale architektoniczne, pochodzące z XVII i XVIII wieku.